Anonim Şirket Ortaklarının, Yönetim Kurulu Üyelerinin ve Yöneticilerinin SGK Borçlarından Sorumluluğu

1- SGK Borçlarından Sorumluluğa İlişkin Kanuni Düzenlemeler

 

Anonim şirketlerin Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçlarından kimlerin ne şekilde sorumlu olacağına ilişkin kanuni düzenlemeler 5510 sayılı Kanun’da yer almaktadır. Bu düzenlemelerin yürürlüğe girmesi ile birlikte 6183 sayılı Kanun’un konuya ilişkin düzenlemeleri ikincil nitelikte kalmıştır. Zira özel kanunun üstünlüğü gereği, 6183 sayılı Kanun artık anonim şirketler için SGK borçları yönünden uygulanamaz haldedir. 5510 sayılı Kanun’un 88. Maddesindeki düzenlemelere kısaca yer vermek gerekirse:

 

“Kurumun sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanunda belirtilen sürelerde ödenmez ise tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcileri Kuruma karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.”

 

2- Anonim Şirket Ortaklarının SGK Borçlarından Sorumluluğu

 

2.1. Temsil Yetkisi veya Yöneticilik Görevi Olmayan Anonim Şirket Ortaklarının Sorumluluğu Yoktur

Mülga 506 sayılı Kanun, 5510 sayılı Kanun ve 6183 sayılı Kanun'da anonim şirket ortaklarının sorumluluğu ile ilgili bir düzenlemeye yer verilmediğinden anonim şirketin prim borçlarından dolayı, ortakların şahsi sorumluluğuna gidilemeyecektir. Anonim şirketlerde ortakların prim borçlarından dolayı üst düzey yönetici ve yetkili olmadıkları sürece sorumlulukları yoktur.

 

"Primlerin tahakkuk ettiği tarihte davacının yönetim kurulu üyeliğinin bulunmadığı ve üst düzey yönetici veya yetkili sıfatı olmadığı da dikkate alındığında anonim şirketin ortağı olarak dava konusu prim borçlarından sorumluluğu bulunmamaktadır." ( Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 16.06.2020 tarihli 2016/2071 E.  ,  2020/405 K. Sayılı kararı )

 

2.2. Yöneticilik Görevi Olan Anonim Şirket Ortaklarının Sorumluluğu

Anonim şirket yöneticilerinden hangilerinin SGK borçlarından sorumlu olacağına dair düzenlemeye yukarıda yer verilmişti. Yargı kararları uyarınca görüldüğü üzere, şirketi temsile yetkisi olmayan, kendinden üstte emir ve talimat vermeye yetkili kimselerin bulunduğu pozisyonların üst düzey yönetici sayılması mümkün değildir. Nitekim; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 24.02.2016 tarihli ve 2014/21-663 E., 2016/178 K. sayılı kararında da benimsendiği üzere özel hukuk tüzel kişilerinin üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri; tüzel kişiyi üst düzeyde yöneten kimseyi ifade eder ve şirketin prim borcundan müteselsilen sorumludurlar. Yargıtay uygulamaları ile öğretide kabul edildiği üzere "üst düzey yönetici" kavramından anlaşılan şirketin mali ve idari konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip özel şekilde kendisine yetki verilen kişidir.

 

Ayrıca belirtmek gerekir ki üst düzey yöneticiler 506 sayılı eski Kanun döneminde 80/12 maddesi gereğince tüm SGK borçlarından değil, sadece prim borçlarının ödenmemesinden sorumlu tutulmakta iken 2008 sonrası yeni dönemde tüm borçlardan sorumlu tutulmaktadır.

 

2.3. Yönetim Kurulu Üyesi Olan Anonim Şirket Ortaklarının Sorumluluğu

Kanuni düzenleme gereğince, temsile yetkisi bulunmayan yönetim kurulu üyeleri şirketin SGK borçlarının tamamından sorumlu tutulmuştur. Söz konusu düzenlemenin iptali istenmiş ise de Anayasa Mahkemesi 2019 yılında verdiği karar ile düzenlemeyi iptal etmemiştir. Bu neden temsile yetkisi olmasa bile her yönetim kurulu üyesi ayrı ayrı, müştereken ve müteselsilen Kurum’a olan borçlardan sorumludur.

 

Elbette bu sorumluluk, yönetim kurulu üyesi olunan dönemde tahakkuk eden borçlardan ibarettir. Yönetim kurulu üyeliğinden sonraki dönemlerde tahakkuk eden borçlardan sorumluluk bulunmamaktadır.

 

2.4. Şirket Ortağı Olmayan Yönetim Kurulu Üyeleri veya Üst Düzey Yöneticiler

Şirket ortağı olmayan yönetim kurulu üyeleri ile üst düzey yöneticiler veya kanuni temsilciler de düzenleme kapsamında şirketin SGK borçlarından görev dönemlerinde tahakkuk eden borçlarla sınırlı olmak üzere sorumludurlar.

 

3- Anonim Şirketlerin SGK Borçlarının Tahsil Edilemeyeceğinin Anlaşılması Şartı: Aranmaz

 

Limited şirket ortaklarının şahsi sorumluluğunu düzenleyen 6183 sayılı Kanun’un 35. Maddesinde düzenlemesi bulunan “şirketten tahsil edilmeyeceğinin anlaşılması” şartı anonim şirketlerde aranmamaktadır. Zira 5510 sayılı Kanun’un 88/20 maddesi özel kanun niteliğinde olup, 6183 sayılı Kanun’a uygulama alanı bırakmamaktadır. Bu nedenle anonim şirket yöneticilerinin sorumluluğu için şirketten tahsil yoluna gidilmesi gerekmez. Zira sorumluluk müteselsil ve müşterek olarak düzenlenmiştir. Daha fazla bilgi için tıklayınız.

 

Sonuç

Anonim şirketin yönetici olmayan veya herhangi bir müdürlük ya da yönetim kurulu üyeliği bulunmayan ortaklarının SGK borçlarına ilişkin herhangi bir sorumluluğu bulunmamaktadır. Yönetim kurulu üyesi olmamakla birlikte şirkette yöneticilik yapan kişinin şahsi sorumluluğunun bulunup bulunmadığının iyi değerlendirilmesi gerekir. Zira üst düzey yönetici kavramı tartışmalara sebebiyet veren ve yargı kararlarının istikrar kazanmadığı bir kavramdır. Bu nedenle üst düzey yöneticilik sıfatına sahip olmayan yöneticilerin sorumluluklarının bulunmadığı söylenmelidir. Yönetim kurulu üyelerinin temsil yetkisinin bulunup bulunmadığını bakılmaksızın 5510 sayılı Kanun’un 88/20 maddesi gereğince tüm yönetim kurulu üyelerinin şirketin SGK borçlarından sorumlu olduğu açıkça düzenlenmiştir.  

 

Daha fazla bilgi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için Whatsapp hattımızdan veya e-mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 24.12.2020

 

 

 

 

Av. Kadir Uyanık

Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Ticaret Hukuku alanında yüksek lisans eğitimi görmektedir. Çalışmalarını Ticaret Hukuku ve Şirketler Hukuku alanında yoğunlaştırmıştır.