İdari Dava Açma Süresi Tebligatta Gösterilmemişse Süre 60 Gündür
1- İdari Dava Açma Süresinin Tebligatta Gösterilmemesi
İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre idare mahkemelerinde dava açma süresi kural olarak 60 gün olarak belirlenmiştir. Ne var ki ivedi yargılama usulünün uygulanacağı davalarda bu süre 30 gündür. Ayrıca çeşitli özel kanunlara göre dava açma süresinin farklı bir süre ile sınırlandırıldığı da görülmektedir. Gerek şirketlerin, gerek vatandaşların gerekse de Avukatların tüm süreleri ezbere bilmesi beklenemeyeceğinden, ilgili belgeyi tebliğ ettiren idari mercii tarafından dava açılacak veya itiraz edilecek mercii ile süresinin gösterilmesi Anayasa madde 40/2 gereği zorunlu tutulmuştur. Fakat bu zorunluluğun yerine getirilmemesi halinde yaptırımının ne olacağı belirtilmemiştir. Süre hiç başlamamış mı sayılacaktır? Yoksa süre uzatılacak mıdır? Bu çalışmada bu sorulara yargı kararları ile güncel cevapları paylaşacağız.
2- Özel Dava Süresi Tebligatta Gösterilmemişse 60 Gün Uygulanır
DANIŞTAY İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU, 23.09.2020 tarihli, 2020/1421 E. , 2020/1564 K.
“idari işlemlerin nitelikleri gereği özel kanunlarda genel dava açma süreleri dışında ayrı dava açma sürelerinin öngörülmüş olması halinde, idare tarafından idari işlemlerin nitelikleri ve tabi oldukları dava açma süreleri gösterilmedikçe özel dava açma sürelerinin işletilmesine olanak bulunmadığından, Anayasa'nın 40. maddesi hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen bu hususun idari işlemde açıklanmaması halinde, dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren özel dava açma süresinin değil, 60 günlük genel dava açma süresinin uygulanması gerekmektedir.”
3- İvedi Yargılama Usulüne Tabii Olduğu Belirtilmemişse 60 Gün Uygulanır
“Öte yandan, davacıların, kendilerine bir bildirim yapılmadığı sürece 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinde öngörülen ve özel bir yargılama niteliği taşıyan ivedi yargılama usulünü ve bu usule tâbi işlerde geçerli olan dava açma süresini bilmeleri mümkün değildir. Dolayısıyla ivedi yargılama usulüne tâbi olan bir işlemi öğrendiklerinde kaç gün içinde hangi merciye başvurulacağını ya da doğrudan dava açılıp açılamayacağını bilmeleri beklenemez.
Bu doğrultuda, Anayasa’nın 40. maddesi hükmü uyarınca, özel dava açma süresine tabi olmasına rağmen, bu hususun idari işlemde açıklanmaması halinde, dava konusu idari işlemin tebliği tarihinden itibaren, özel dava açma süresinin değil, 60 günlük genel dava açma süresinin uygulanması gerekmektedir.” ( Danıştay 6. Daire Başkanlığı’nın 12.10.2020 tarihli, 2020/1962 E. , 2020/9136 K. )
4- Vergi İhbarnamelerinde Dava Süresinin Hiç Yazılmaması
DANIŞTAY VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU, 25.12.2019 tarihli, 2019/1385 E. , 2019/1232 K.
“213 sayılı Vergi Usul Kanununun 108. maddesinde ise vergi ihbarı ile ilgili hangi hallerin vesikayı hükümsüz kılacağı gösterilmiştir. Bu kurala göre mükellefin adının, verginin nevi veya miktarının, vergi mahkemesinde dava açma süresinin hiç yazılmamış olması veyahut bu vesikaların görevli bir makam tarafından tanzim edilmemiş bulunması vergi ihbarı ile ilgili vesikayı hükümsüz kılacaktır.”
Sonuç Olarak
Uygulayıcılar arasında “idari işleme ilişkin belgede/tebligatta dava açma süresi gösterilmemişse dava açma süresi başlamaz” şeklinde görüşlerin dile getirildiği ve genel kanının bu yönde hatalı bir kabule dayandığı bilinmektedir. Oysa ki yüksek yargı uygulamaları bu kabulün ve görüşün aksi yönündedir. Güncel yargı kararları uyarınca idare tarafından tebliğ edilen işlemde dava açma süresi gösterilmemişse dava açma süresi 60 gün olarak kabul edilmektedir. Bunun bir istisnasının vergi ihbarnamelerine için Vergi Usul Kanunu 108 hükmü oluşturur. Bu hükme göre ihbarnamede dava açma süresi gösterilmemişse ihbarnamenin iptaline karar verilebilecek ve fakat vergi tarhiyatının iptali bu yargılamada tartışılmayacaktır. 08.03.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.