Sigorta Tahkim Komisyonu Kararları Kesinleşmeden İcraya Konulabilir Mi?

1- Sigorta Tahkim Komisyonu Kararlarının Kesinlik Sınırı

Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvuru üzerine verilen kararlardan;

• 5. 000,00 TL (dahil değil) altındaki uyuşmazlıklar hakkında verilmiş hakem kararı kesindir (5684 s. K. m. 30/12). Komisyon nezdinde itiraz mümkün olmadığı gibi aleyhinde iptal davası da açılamaz. İstisnalar aşağıda incelenecektir. Haliyle karar derhal ilamlı icra takibine konulabilir.

• 5. 000,00 TL (dahil) ile 40.000,00 TL (dahil değil) arasındaki uyuşmazlıklar hakkında verilmiş kararlara karşı Komisyon bünyesinde itiraz hakkı bulunmaktadır (5684 s. K. m. 30/12). İtiraz kararın icrasını durdurur ifadesi Kanun’a sonradan eklenmiş ise de bu düzenleme uygulamadaki sorunları çözememektedir. Zira kararın icra takibine konulması için kesinleşmesi gerektiğini öngören bir yasal düzenleme hala mevcut değildir. Bu nedenle kararın icra edilebileceği tarih konusunda üç ayrı senaryo aşağıda ayrı ayrı değerlendirilecektir

• 40. 000,00 TL (dahil) ve üstündeki uyuşmazlıklar bakımından hakem(heyet) kararına itiraz edilebilir. İtiraz üzerine verilen karar kesin olmayıp iptal davasına konu edilebilir. İptal davasının etkileri aşağıda ayrıca tartışılacak olmakla birlikte, iptal davası açılmış olması kararın icrasına engel teşkil etmez.

2- Sigorta Tahkim Komisyonu Kararının İlamlı İcra Takibine Konulabileceği Anın Tespiti ve Erken Takibin Sonuçları

• Uyuşmazlıkta kabul kararı verilen miktar 5 bin TL’nin altında ise derhal icra takibine konulabileceği açıktır.
  
  
• Uyuşmazlıkta kabul kararı verilen miktar 40 bin TL’nin altında ise çeşitli senaryolara göre değerlendirme yapmak gerekir:
  
  i. Aleyhine başvuru yapılan sigorta şirketinin karara Komisyon bünyesinde itiraz hakkı vardır ve bu süre 10 gündür. Bu süre geçmiş ve şirket tarafından karara itiraz edilmemişse kararın icra takibine konulmasında herhangi bir engel yoktur.
  
  ii. Komisyon nezdinde itiraz süresi henüz dolmamışken ve fakat karara itiraz süresi devam ederken ilamlı icra takibi başlatılabilir. Zira heyet veya hakem kararının icrası kesinleşmesine bağlı değildir. Fakat takip başlatıldıktan sonra, henüz karara itiraz süresi de dolmadığından, karara itiraz edilmesi halinde icra takibinin iptaline değil durdurulmasına karar verilir^[1]. Takibin durdurulması için icra müdürlüğüne yapılan başvuru reddedilmişse icra mahkemesi kararı ile takibin durdurulmasına karar verilecektir.
  
  iii. Sigorta şirketi tarafından itiraz süresi içerisinde itiraz edildikten sonra artık kararın icra takibine konulması mümkün olamayacağından, itiraz dilekçesi verildikten sonra başlatılan icra takibinin ise iptaline karar verilir^[2].

• Uyuşmazlıkta kabul kararı verilen miktar 40 bin TL ve üstünde ise yine çeşitli senaryolara göre değerlendirme yapmak gerekir:
  
  i. Yukarıdaki bölümde açıklanan itiraz öncesi – itiraz sonrası açıklamalar burada da aynen geçerlidir.
  
  ii. Burada itiraz süresi öncesi – sonrası ayrımına ek olarak temyiz başvurusu yapılmış – yapılmamış ayrımı yapılabilecektir. Sigorta şirketi tarafından karara itiraz edildikten sonra Komisyon tarafından verilen karar nihai ve kesin nitelikte olacaktır. Haliyle icra takibine konu edilmesinde bir engel de yoktur. Fakat kararın temyiz başvurusuna konu edilmesi durumunda bu kez icra takibinin teminat + mehil vesikası + tehir-i icra kararı prosedürü ile durdurulması mümkündür.

3- Temyiz Kesinlik Sınırının Dışındaki İstisnai Temyiz Hakkı Veren Haller

Uyuşmazlıkta temyiz kesinlik sınırının altında bir kabul veya ret kararı verilmiş olmasına rağmen kararın temyize konu edilebileceği haller şöyledir:

i. Tahkim süresinin sona ermesinden sonra (m. 30/16 – dört ay) karar verilmiş olması,

ii. Talep edilmemiş bir şey hakkında karar verilmiş olması,

iii. Hakemlerin yetkileri dahilinde olmayan konularda karar vermesi

iv. Hakemlerin, tarafların iddiaları hakkında karar vermemesi durumlarında

Yukarıda sayılan haller nedeniyle kararın temyiz kesinlik sınırının altında olmasına rağmen temyizi mümkündür. Fakat bu hallerin varlığı halinde bile kararın temyiz başvurusuna konu edilmesi icrasına etki etmeyecektir. Tehir-i icra hakkı elbette saklıdır.

Sonuç Olarak

Sigorta tahkim komisyonuna başvuru yapan davacı taraf, hakem veya heyet kararını derhal icra takibine konu edebilirler. Kararın kural olarak kesinleşmesi gerekmez. Fakat 5 bin TL ve üstü uyuşmazlıklarda sigorta şirketinin itiraz hakkı mevcut olup, itiraz takibi durdurur. İtiraz tarihinden sonra ilamlı icra takibi başlatılmışsa bu takibin iptaline karar verilir. Fakat itiraz tarihinden önce karar icra takibine konulmuşsa bu kez takibin durdurulmasına karar verilir. Ayrıca nihai komisyon kararının temyiz başvurusu ile iptali talep edilmişse, bu başvuru da kararın icrasına etkili değildir. Fakat temyiz başvurusunda bulunan gerekli teminat ile kararın icrasını durdurabilir.

Daha fazla bilgi, hukuki danışmanlık ve sorularınız için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 30.11.2021

 

[1] Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 07.02.2017 tarihli, 2016/17475 E. - 2017/1227 K.

[2] Yargıtay 8. Hukuk Dairesi’nin 15.06.2016 tarihli, 2014/25812 E. - 2016/10514 K.

Av. Ecenur Tuncel Uyanık

Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.